Jesús ma, ni kaxtnuꞌu ya nde a kanuu‑ka ja saꞌa o kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu ñayii ma
6
In kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu ñayii ma kúu,
te kuaꞌan Jesús ma neꞌun itu ma,
te tee ka ndikin ya ma,
ka tnuꞌu de yoko triu ma,
te ka skoyo de nuu ndaꞌa de ma,
te ka jaa de triu ma.
2 Sani te jaku tee ka kuu fariseo ma,
ni ka jikan‑tnuꞌu de nuu Jesús ma:
―‍¿Navaꞌa ka saꞌa ni in ja masu kuu saꞌa o kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu o a?
―‍ka kuu de ka jiñaꞌa de.
3 Jesús ma,
ni ndakoneꞌe ya:
―‍¿Ñatuu nama ni ka kaꞌvi ni ja ni saꞌa David ma in jichi nuu ka kokon de jiꞌin tee ka ndikin tnaꞌa jiꞌin de ma?
4 Te ni kenda de veꞌe Suꞌsi ma,
te ni keꞌen de xtatila ii Suꞌsi ma,
te ni ka jaa de jiꞌin tee ka ndikin tnaꞌa jiꞌin de ma,
te vitna ja maa‑ni sutu ma kuu jin kaa xtatila yukan ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
5 Te jiñaꞌa tna ya:
―‍Saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a,
iyo sa ja tatnuni sa siki ja kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu ñayii ma ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
In kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu ñayii ma, ni ndasavaꞌa Jesús ma in tee ni yichi ndaꞌa de
6 In‑ka kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu ñayii ma,
Jesús ma,
ni kivi ya ini veñuꞌu luluu ma,
te ni kejaꞌa ya káxtnuꞌu ya.
Yinee in tee ni yichi ndaꞌa kuaꞌa de ma.
7 Te tee ka skuaꞌa tnuꞌu ni kaxtnuꞌu Moisés ma,
jiꞌin tee ka kuu fariseo ma,
ka jito yuꞌu de Jesús ma,
sukan‑vaꞌa na jin kuni de nú ndasavaꞌa ya ndaꞌa tee ma kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu ñayii ma,
te sukan‑vaꞌa kuu jin xtekuechi de ya.
8 Kovaa maa ya chi jini ya nawa ka jani ini de ma,
te jiñaꞌa ya tee ni yichi ndaꞌa ma:
―‍Ndokuiñi ni,
te jinkuiñi ni meꞌñu a ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
Te tee ma,
ni ndokuiñi de.
9 Te Jesús ma,
jiñaꞌa ya nuu tee ka kuu fariseo ma:
―‍In ja kakan‑tnuꞌu ñaꞌa sa:
¿Nde a iyo ja kuu saꞌa o kivi ni tatnuni Suꞌsi ma ja ma jin satniñu o a?
¿Ja vaꞌa ma,
xi ja uꞌvi ma?
¿Saꞌa o ja koteku in ñayii,
xi xnaa o i?
―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
10 Sani te ndeꞌya ya ndaka ñayii ka nukoo xiñi ya ma,
te jiñaꞌa ya tee ñatuu kúu kanda ndaꞌa ma:
―‍Ndaskuili ni ndaꞌa ni a ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
Te ni saꞌa de sukan,
te ni nduvaꞌa ndaꞌa de ma.
11 Kovaa jaku ñayii ma,
ni ka ndakiti xeen ini i,
te ni ka kejaꞌa i ka ndatnuꞌu tnaꞌa i naxe jin saꞌa i Jesús ma.
Ni kaji Jesús ma uxi uu tee tetniñu ya ja jin kaxtnuꞌu de tnuꞌu vii tnuꞌu vaꞌa Suꞌsi ma
12 Neꞌun kivi yukan Jesús ma,
ni jaꞌan ya in yuku,
sukan‑vaꞌa kakan‑taꞌvi ya,
te niñu yikuu ya jikan‑taꞌvi ya nuu Suꞌsi ma.
13 Te nuu ni ndii ma,
te ni kana ya tee ka ndikin ya ma,
te ni ndakaji ya uxi uu de,
te tee yukan ni xnani ya apóstol,
(ja kúni kaꞌan “tee tetniñu maa ya ja jin kaxtnuꞌu de tnuꞌu maa ya ma”).
14 Te tee yaꞌa ni ka yo kuu Simón tee ni ndaxnani ya Pedro ma,
jiꞌin Andrés ma ñani Simón ma,
jiꞌin Santiago ma,
jiꞌin Juan ma,
jiꞌin Felipe ma,
jiꞌin Bartolomé ma,
15 jiꞌin Mateo ma,
jiꞌin Tomás ma,
jiꞌin Santiago saꞌya Alfeo ma,
suni tna Simón tee kúu Celote ma,
16 jiꞌin Judas ma saꞌya Santiago ma,
jiꞌin Judas Iscariote ma tee keꞌen‑suꞌva Jesús ma.
Jesús ma, ni kaxtnuꞌu ya tnuꞌu vii tnuꞌu vaꞌa Suꞌsi ma nuu kuaꞌa ñayii
17 Jesús ma,
ni nuu ya jiꞌin tee ka ndikin ya ma,
te ni jinkuiñi ya in nuu ndaa.
Ka iyo kuaꞌa ñayii ka ndikin ya ma,
jiꞌin kuaꞌa ñayii ñuu Judea ma,
jiꞌin ñayii ñuu Jerusalén ma,
jiꞌin ñayii ichi yuꞌu mar ñuu Tiro ma jiꞌin Sidón ma.
Ni ka kenda koo i ja jin koninisoꞌo i ja káꞌan Jesús ma,
jiꞌin ja jin nduvaꞌa i kueꞌe ka ndoꞌo i ma.
18 Te ñayii ka yinee ñaꞌa tachi ma,
suni ni ka nduvaꞌa i.
19 Chukan kúu ja ndaka ñayii ma,
ka kuni i ja jin kakiꞌi i Jesús ma,
sukan‑vaꞌa jin nduvaꞌa i na kueꞌe ka ndoꞌo i ma,
vaa Jesús ma,
iyo tnuꞌu ndee tnuꞌu ndatnu ya ma.
Ñayii jin koo vii jin koo vaꞌa ma jiꞌin ñayii jin kuxii ini ma
20 Jesús ma,
ndeꞌya ya ñayii ka ndikin ya ma,
te jiñaꞌa ya:
―‍Ja vavaꞌa ka kuu ndijin ja ka kundaꞌvi ni a,
vaa jin koo ni jiꞌin Suꞌsi ma nuu tatnuni ya ma.
21 ’Ja vavaꞌa ka kuu ndijin ja vitna ka kokon ka yichi ni a,
vaa jin ndaniꞌi jin ndatnaꞌa ni.
’Ja vavaꞌa ka kuu ndijin ja vitna ka ndaꞌyu ni a chi jin ndusii ini ni.
22 ’Ja vavaꞌa ka kuu ndijin kivi jin ndakiti ini ñayii ma nuu ni ma,
kivi jin taji ñaꞌa i nuu ka iyo i ma,
kivi jin tee ñaꞌa i tnuꞌu ma,
te jin saxiko ñaꞌa i kuenda tnuꞌu ja in ñayii saꞌa ja uꞌvi ka kuu ni,
kuechi ja ka kandija ñaꞌa ni saña ja kúu sa iya vee ñayivi ñuu ñayivi a.
23 Jin kutachi xeen ni kivi yukan,
vaa ndijin chi kuaꞌa xeen ja vaꞌa ja vii jin ndutaꞌvi ni ja ka iyo onde andivi ma,
te jin konaꞌa ni ja sukan ka saꞌa ndevaꞌa ñaꞌa ñayii a,
sukan ni ka yo saꞌa ndevaꞌa yuva i ma tee ni ka yo ndakaxtnuꞌu tnuꞌu ni yo waꞌa Suꞌsi ma ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
24 Sani te ni jiñaꞌa tna ya:
―‍Kovaa ndaꞌvi maa ndijin ñayii ka kuu xiku,
vaa jâ ni ka iyo sii ini ni ñuu ñayivi ya.
25 ’Ndaꞌvi maa ndijin ja vitna ka niꞌi ka tnaꞌa ni a,
vaa jin ndakokon jin ndayichi ni.
’Ndaꞌvi maa ndijin ja vitna ka kusii ini ni,
kovaa jin ndandaꞌyu ni ja jin kuxii ini ni.
26 ’Ndaꞌvi maa ndijin ja ndaka ñayii ñuu ñayivi a,
ka chiñuꞌu ñaꞌa i a,
vaa sukan ni ka yo saꞌa yuva i ñayii janaꞌa ma ja ni ka yo chiñuꞌu de tee ni ka yo xndaꞌvi ñaꞌa ja tee ni ka yo ndakaxtnuꞌu tnuꞌu ni yo waꞌa Suꞌsi ma ka kuu de ma.
Ni kaxtnuꞌu Jesús ma sukan jin kutoo o ñayii ñatuu ka kunimani nuu o ma
27 ’Kovaa ndijin ja ka ninisoꞌo ni ja káꞌan sa a:
Jin kutoo ni ñayii ñatuu ka kunimani nuu ni ma.
Jin saꞌa ni ja vaꞌa nuu ñayii ka kiti ini nuu ni ma.
28 Jin kaꞌan vaꞌa ni ja jin kuu ñayii ka kaꞌan uꞌvi ja jin kuu ni ma.
Jin kakan‑taꞌvi ni ja jin kuu ñayii ka tee ñaꞌa tnuꞌu ma.
29 Nú na in kani in yikinuu ni a,
kuaꞌa ni tnuꞌu,
te kani i in‑ka yikinuu ni ma.
Te nú na in xtandee saꞌma ndii ni a,
kuaꞌa ni tnuꞌu te kiꞌin i jiꞌin suꞌnu ni a.
30 Nú na in nawa jikan i,
te kuaꞌa ni,
te nú na in xtandee ja nevaꞌa ni ma,
te máko ndakan‑ka ni.
31 Jin saꞌa ni ja vaꞌa nuu ñayii ma sukan ka kuni ni ja jin saꞌa ñaꞌa i maa ni.
32 ’Nú ndijin,
ka kutoo ni yika‑ni ja ñayii ka kutoo ñaꞌa ma,
¿nawa ka saꞌa‑ka ni ja ñatuu ka saꞌa ñayii ñatuu ka kandija ja káꞌan Suꞌsi ma?
Vaa onde ñayii ka ndiso kuechi ma,
sukan‑ni ka saꞌa tna i.
33 Te nú ka saꞌa ni ja vaꞌa nani nuu ñayii ka saꞌa ñaꞌa ja vaꞌa ma,
¿nawa ka saꞌa‑ka ni ja ñatuu ka saꞌa ñayii ka ndiso kuechi ma?
Suni ñayii ka ndiso kuechi ma,
sukan‑ni ka saꞌa tna i.
34 Te nú ka wanuu ni nani ñayii ka ndetu ni ja nawa jin taa i ma,
¿nawa ka saꞌa‑ka ni ja ñatuu ka saꞌa ñayii ka ndiso kuechi ma?
Vaa suni ñayii ka ndiso kuechi ma,
ka wanuu tnaꞌa i,
te ka ndetu i ja kuaꞌa‑ka jin ndakuaꞌa ñayii ma.
35 Ndijin,
jin kutoo ni ñayii ñatuu ka kunimani nuu ni ma,
te jin saꞌa ni ja vaꞌa ma,
te jin kuanuu ni,
kovaa má jin kondetu ni ja nawa jin ndachunaa i.
Te sukan kuaꞌa‑ka ndataa Suꞌsi ma.
Te nú sukan ka saꞌa ni,
jin ko kuu ni saꞌya Suꞌsi onde sukun ma,
vaa Suꞌsi ma chi suni kúndaꞌvi ini ya ñayii ndee ini ma,
visi ñatuu saꞌa i ja vaꞌa ma,
kovaa ndetu ya ja ndasaꞌa i kuenda.
36 Jin kava vaꞌa ini ni sukan vaꞌa ini Yuva o Suꞌsi ma.
Máko jin ndanduku o naxe saꞌa naxe kúu in‑ka ñayii ma
37 ’Máko jin ndanduku ni kuenda naxe ka saꞌa ka kuu in‑ka ñayii ma,
sukan‑vaꞌa máko ndanduku Suꞌsi ma kuenda naxe ka saꞌa ka kuu ni a.
Máko jin xtekuechi ni in‑ka ñayii ma,
sukan‑vaꞌa Suꞌsi ma,
masu ndaxtekuechi ñaꞌa ya ndijin.
Jin sakanu ini ni nawa ka saꞌa ñaꞌa in‑ka ñayii ma,
sukan‑vaꞌa Suꞌsi ma,
sakanu ini ñaꞌa ya.
38 Jin kuaꞌa ni nawa kúu ja ka jiniñuꞌu ñayii ma,
te Suꞌsi ma,
taa ya nawa ka jiniñuꞌu ni,
te ûni kuaꞌa‑ka ndataa ya.
Suꞌsi ma chi sukan jin saꞌa jin kuu ni in‑ka ñayii ma,
te sukan ndasaꞌa ñaꞌa ya ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.
39 Jesús ma,
ni kaꞌan ya in tnuꞌu vijin yaꞌa:
―‍¿Naku xi kuu in tee kuaa ma,
te skaka de in‑ka tee kuaa ma?
Vaa ka jini o ja nú iyo in kava chi nduu de jin kê koo.
40 Ñatuu ni‑in tee yika yikuu skuaꞌa nawa káxtnuꞌu teskuaꞌa de ma,
jini‑ka de sana teskuaꞌa de ma.
Kovaa nuna skuaꞌa ñukuun de chi kenda de sukan kúu teskuaꞌa de ma.
41 ’¿Te navaꞌa ndeꞌya ni in miꞌi ñunee nuu tnaꞌa ni a,
te ñatuu nukondeꞌya ni in vitu kaꞌnu ñunee nuu maa ni a?
42 Te nú ñatuu jini ni vitu kaꞌnu ñunee nuu ni a,
¿navaꞌa kusaa ini ni jiñaꞌa ni nuu tnaꞌa ni a:
“Taa ni tnuꞌu,
te tava sa in miꞌi ñunee nuu ni a”?
Masu ndásaꞌa ni kuenda tnuꞌu káꞌan ni a,
vaa káꞌan ni,
te masu saꞌa ni.
Xinañuꞌu‑ka tava ni vitu kaꞌnu ñunee nuu maa ni a,
te sukan saa kondeꞌya vaꞌa ni,
sukan‑vaꞌa ndatava ni miꞌi ñunee nuu tnaꞌa ni ma.
Ja sukan ka saꞌa ka kuu ñayii ma, te ndakuni o nawa ñuꞌu ini anua i ma
43 ’Nú in yutnu kuiꞌi te kúun ndeꞌya iya,
te masu kuu kaꞌan o ja in yutnu kuiꞌi vaꞌa kúu tnu,
ni a in yutnu kuiꞌi kúun ndeꞌya vaꞌa ma,
te ndakuun ndeꞌya iya ma.
44 Ndi‑in ndi‑in yutnu kuiꞌi ma,
ka kuun ndeꞌya tnu,
te ka jini o na yutnu kuiꞌi ka kuu tnu.
Masu kuu kuun higo nuu tnu iñu ma,
ni a ndaxtutu o uva nuu tnu iñu yiki ma.
45 Ñayii vaꞌa ma,
káꞌan i tnuꞌu vaꞌa,
vaa tnuꞌu vaꞌa ñuꞌu ini anua i ma,
te ñayii káꞌan ja uꞌvi ma,
sukan káꞌan i,
vaa ja uꞌvi ma ñuꞌu ini anua i ma.
Vaa ja ñuꞌu ini anua ñayii ma kúu ja káꞌan yuꞌu i ma.
Ñayii ninisoꞌo te saꞌa i sukan káꞌan Jesús ma chi koo vaꞌa i
46 ’¿Navaꞌa ka xnani ñaꞌa ni “Señor,
Señor”,
te ñatuu ka saꞌa ni ja káꞌan sa a?
47 Vaa in ñayii kénda nuu sa a te koninisoꞌo i ja káꞌan sa a te saꞌa i sukan káꞌan sa a,
48 sukan kúu in tee ni saꞌa in veꞌe de,
sukan kúu i.
Vaa xinañuꞌu ni jate kunu de,
te ni jani vaꞌa de ja jin kituu veꞌe saꞌa de nuu toto ma.
Nuu ni kee ndeñuꞌu ma te ni chitu yute ma,
te ndute ma,
ni jan kani ndee niꞌi de veꞌe ma,
kovaa ñatuu ni kundee de skanda de i,
vaa ni kuvaꞌa vaꞌa i.
49 Kovaa nú na in jinisoꞌo ja káꞌan sa a te ñatuu saꞌa i ja káꞌan sa a,
sukan kúu in tee ni saꞌa veꞌe de nuu ñuꞌú ma‑ni kúu i,
vaa ñatuu ni skee kunu de ja kituu veꞌe de ma.
Te nuu ni kee ndute ñuꞌu ma te ni chitu yute ma te ni jan kani ndee niꞌi de veꞌe ma,
te ni ndatnana ndiꞌi kuiti i ―‍kúu ya jiñaꞌa ya.