Jesús ma, ni kaxtnuꞌu ya sukan kúni Suꞌsi ma ja jin saꞌa o, te nde ñayii jin niꞌi ja vavaꞌa‑ka ma
5
Te ja ni jini Jesús ma kuaꞌa xeen ñayii ma,
te ni kaa ya ichi sukun‑ka yuku ma,
te ni jinkoo ya.
Te ni jan koo tee ka ndikin ya ma,
ni ka jan nu tnaꞌa‑ka de ya.
2 Sani te ni kejaꞌa ya káxtnuꞌu ya,
te saꞌa jiñaꞌa ya:
3 ―Vavaꞌa jin kendoo ñayii ka ndakunitnuni ja ka jiniñuꞌu i Suꞌsi ma,
vaa kivi tatnuni Suꞌsi ma,
nuu koo ya ma,
yukan jin koo i jiꞌin ya.
4 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii ka ndaꞌyu ma chi ndakaꞌan mani ñaꞌa maa Suꞌsi ma.
5 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii kuee ini ma chi jin ndutaꞌvi i in ñuꞌú ni skuiso ya ja kuaꞌa ya ma.
6 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii ni‑yuꞌu ni‑ini i ka ndanduku i ja vaꞌa ja ndaa tátnuni Suꞌsi ma ja jin ko saꞌa i ma,
vaa jin niꞌi ndija i ja ka jiniñuꞌu anua i ma.
7 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii inundaꞌvi ini ma,
vaa ndundaꞌvi ini ñaꞌa maa Suꞌsi ma.
8 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii ñatuu na ja uꞌvi ka iyo ini anua i ma,
vaa suu i jin kuni Suꞌsi ma.
9 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii ka ndi ini te ka nduku i naxe jin koo mani ñayii ma chi suu i jin konani saꞌya Suꞌsi ma.
10 ’Vavaꞌa jin kendoo ñayii ka sondikin ñaꞌa ñayii ma kuechi ja ka saꞌa i ja vaꞌa ma te ka ndoꞌo ka neni i ma chi ñayii yukan jin koo nuu tatnuni Suꞌsi ma.
11 ’Vavaꞌa jin kendoo maa ni,
nú kuechi ja ka kandija ñaꞌa ni a,
te jin kaꞌan ndevaꞌa i nuu ni,
te jin sondikin ñaꞌa i,
te jin xtekuechi ñaꞌa i ja ka saꞌa ni ndaka ja uꞌvi tnaꞌa ja masu sukan ka saꞌa ni ma.
12 Jin kusii ini ni,
te jin kutachi ni,
vaa iyo ja kaꞌnu kaꞌnu ja jin kutaꞌvi ni ja iyo i onde andivi ma,
te jin konaꞌa ni ja sukan ka sondikin ñaꞌa ñayii a,
sukan ni ka yo sondikin i tee ni ka yo ndakaxtnuꞌu tnuꞌu ni yo waꞌa Suꞌsi ma,
tee ni ka yo iyo onde xiꞌna‑ka ma.
Sukan kúu ñii jaa o ma ka kuu o
13 ’Ndijin chi sukan kúu ñii jaa o ma sukan ka kuu ni ja ka kandija ni tnuꞌu Suꞌsi ma te ka iyo ni ñuu ñayivi a.
Chukan kúu ja jin ko koto vavaꞌa ni maa ni,
chi vaa ka jini maa ni ja nú ñii ma,
ñatuu uꞌwa‑ka i ma,
masu nawa kuu saꞌa o ja ndu‑uꞌwa‑ka i,
te ni masu jiniñuꞌu‑ka i.
Yika ja skana o i te jin kuiñu ñaꞌa maa ñayii ma.
Sukan kúu ñuꞌu ndúꞌva ja xtnuu i nuu o ma, sukan ka kuu o
14 ’Ndijin chi sukan kúu ñuꞌu ndúꞌva vavaꞌa ja xtnuu i nuu o ma,
sukan ka kuu tna ni ñuu ñayivi a,
te suni sukan kúu in ñuu iyo onde xini yuku ma ja masu kuu chuꞌu i ma,
sukan ka kuu tna ni.
15 Vaa ka jini maa ni ja nú ni xnduꞌva o in ñuꞌu ma chi masu ja chinee vaꞌa o i in chii kajoo ma kúu,
suꞌva nú ni xnduꞌva o i chi sonee sukun o i nuu candileru ma,
sukan‑vaꞌa xtnuu vaꞌa‑ka i nuu ndaka ñayii ka iyo veꞌe ma.
16 Sukan kúu ñuꞌu ndúꞌva ma,
sukan jin ko kuu ni nuu ñayii ma,
sukan‑vaꞌa ja jin kuni i ja vaꞌa ka saꞌa ni ma,
te jin ndasaꞌa i kuenda ja kuechi ja ka iyo ni jiꞌin Suꞌsi ma kúu ja ka saꞌa ni sukan,
te jin ndachiñuꞌu i Yuva o Suꞌsi ma iya iyo andivi ma.
Jiniñuꞌu ja jin saꞌa o sukan káxtnuꞌu Jesús ma
17 ’Másu ko jin kani ini ni ja vee sa ja xtandiyo sa ja ni ndakaxtnuꞌu Moisés ma xi ja ni ka yo kaxtnuꞌu tee ni ka yo ndakaxtnuꞌu tnuꞌu ni yo waꞌa Suꞌsi ma.
Masu vee sa ja xtandiyo sa,
chi ñaꞌa,
suꞌva vee sa ja xsinu sa ja kaxtnuꞌu vavaꞌa sa sukan kúni Suꞌsi ma ja jin ko saꞌa jin ko kuu ni.
18 Ja ndaa káꞌan sa ja nani ka iyo‑ka andivi ma jiꞌin ñuꞌú ya,
chi ndaka tnaꞌa ja ni tatnuni Suꞌsi ma onde ndiꞌi kuiti ko kuu,
te ni masu yanduu ni‑in letra lilikin.
19 Te chukan kúu ja nú na in te ñatuu saꞌa ndiꞌi saꞌa tuꞌu i ndaka tnuꞌu tátnuni sa ya te suni sukan‑ni káxtnuꞌu i nuu ñayii ma ja máko jin saꞌa tna i ndaka sukan tátnuni sa ma,
te kónaꞌa i ja masu in ñayii kanuu ko kuu i nuu tatnuni Suꞌsi ma.
Kovaa nú na in na saꞌa ndaka tuꞌu tnuꞌu káxtnuꞌu sa ya te káxtnuꞌu tna i ja sukan jin saꞌa ndiꞌi jin saꞌa tuꞌu tna ñayii ma,
te kónaꞌa i ja in ñayii kanuu ko kuu i nuu tatnuni Suꞌsi ma.
20 Chukan kúu ja káꞌan sa ja kanuu ja jin saꞌa vaꞌa jin saꞌa ndaa‑ka ni sana tee ka skuaꞌa tnuꞌu ni yo kaxtnuꞌu Moisés ma,
jiꞌin tee ka kuu fariseo ma,
vaa nú ñaꞌa,
te masu kuu jin kivi koo tna ni nuu tatnuni Suꞌsi ma.
Ni kaxtnuꞌu Jesús ma sukan jin ndakaꞌan mani nuu tnaꞌa o
21 ’Ni ka jinisoꞌo ni ja saꞌa ni ka kaxtnuꞌu ñayii janaꞌa ma:
“Másu ko kaꞌni ni ñayii jiꞌin ni ma,
vaa ñayii ni jaꞌni in ndiyi ma,
jâ ni jiso kuechi i te ndachunaa maa i ja ni saꞌa i ma.”
22 Kovaa saña chi káꞌan sa ja nú na in na ndakiti ini nuu tnaꞌa i ma,
suni kuiso kuechi tna i te ndakan Suꞌsi ma kuenda nuu i.
Te nú na in jani ini ja maa i kúu‑ka ma te kuñaꞌa i nuu tnaꞌa i ma ja masu nde jiniñuꞌu ñayii yukan ma,
te jâ ni jiso kuechi i te ndakuaꞌa i kuenda nuu Suꞌsi ma kivi ndenda i nuu núkoo ya ja kaꞌnde ya tniñu ñayii ma.
Te ñayii ûni káꞌan uꞌvi nuu in‑ka ñayii ma,
jâ iyo i ja kiꞌin i nuu andeya ma ja ndachunaa i ja ni saꞌa i ma.
23 ’Chukan kúu ja nú vee ni ve xsiaꞌa ni ja ndakuaꞌa ni nuu Suꞌsi ma te ndakaꞌán ni ja iyo kuechi ni nuu tnaꞌa ni ma,
24 te ja saꞌa ni kúu ja xndoo ni ja yindaꞌa ni ma nuu iyo altar ma,
te kiꞌin ni,
te ndakaꞌan mani ni tnaꞌa ni ma,
te nú ni jinu,
sani te kii ni te ndakuaꞌa ni nuu Suꞌsi ma ja vee ni ve xsiaꞌa ni ma nkuu.
25 ’Ñama ni,
te vitna iyo ja kuu‑ka te ndakaꞌan mani ni ñayii ñatuu iyo mani jiꞌin ni ma.
Nú ñaꞌa te kuaꞌa i kuenda nuu tee jaꞌnde tniñu ma,
te tee yaꞌa tatnuni de nuu tee ka kuu ndajaꞌa ma,
te jin koo de jin chinee vaꞌa ñaꞌa de vekaa ma.
26 Ja ndaa káꞌan sa ja nú na in na kivi vekaa ma,
masu ndee‑ka i onde ndachunaa ndiꞌi kuiti i ja ni saꞌa i ma.
Ni kaxtnuꞌu Jesús ma ja ja uꞌvi kúu ja ko ndiyo ini o in‑ka ñayii masu ni tnandaꞌa jiꞌin o ma
27 ’Ni ka jinisoꞌo ni ja ni ka yo kaꞌan i ma:
“Máko kivi nduu ni jiꞌin in‑ka ñayii masu ni tnandaꞌa jiꞌin ni ma.”
28 Kovaa saña chi káꞌan sa ja nú in tee,
te kondeꞌya de in ñaꞌa te ndiyo ini de ja kivi nduu de jiꞌin ña ma,
jâ ni jiso kuechi de,
vaa jâ ni jani ini de sukan ma,
te nuu Suꞌsi ma chi kuenda tnuꞌu ja jâ ni kivi nduu de jiꞌin ña kúu.
29 ’Chukan kúu ja nú nduchinuu kuaꞌa ni a kúu ja saꞌa ja kuiso kuechi ni ma,
tava ni i te skana ni i chi vaꞌa‑ka ja skenaa ni in nduchinuu ni a sana ni‑kaꞌnu ni skenaa maa ni nuu andeya ma.
30 Te nú ndaꞌa kuaꞌa ni a kúu ja saꞌa ja kuiso kuechi ni,
kaꞌnde ni i te skana ni i chi vaꞌa‑ka ja skenaa ni in ndaꞌa ni a sana ni‑kaꞌnu ni skenaa maa ni nuu andeya ma.
Ni kaxtnuꞌu Jesús ma ja máko xndoo tee ma ñasiꞌi de ma
31 ’Suni ni ka yo kaꞌan tna i:
“Nú tee ma,
te ndásaxiko de ñasiꞌi de ma te xndoo de ña kúni de,
te kuu xndoo de ña ma,
te kuáꞌa de in tutu káꞌan ja jâ ni xndoo de ña.”
32 Kovaa saña chi káꞌan sa,
nú tee ma,
te ndásaxiko de ñasiꞌi de ma te xndoo de ña ma,
nú masu kuechi ja ni kivi nduu ña jiꞌin in‑ka tee kúu,
chi saꞌa de ja kivi nduu ña jiꞌin in‑ka tee,
te saꞌa de ja kuiso kuechi ña.
Te tee ndakueka ñaꞌa ni ndoo ma,
kuiso kuechi tna de,
vaa téku yii ña ma.
Ni kaxtnuꞌu Jesús ma sukan jin kaꞌan ndaa o ma
33 ’Te suni ni ka jinisoꞌo ni ja ni ka kaꞌan tna i nuu ñayii janaꞌa ma:
“Má ndakuneꞌe ni Suꞌsi ma te xndaꞌvi ni tnaꞌa ni ma,
suꞌva saꞌa ni ja ni skuiso ni nuu Iya Tátnuni ma.”
34 Kovaa saña chi káꞌan sa,
máko jin skuiso ni ja maa andivi ma te jin saꞌa ni,
vaa andivi ma iyo nuu núkoo Suꞌsi ma ja tátnuni ya ma.
35 Ni a ko jin kaꞌan ni ja maa ñuꞌú yaꞌa te jin saꞌa ni,
vaa nuu ka yoxtnee jaꞌa ya ma kúu.
Ni a ko jin kaꞌan ni ja maa ñuu Jerusalén ma te jin saꞌa ni,
vaa ñuu Jerusalén ma kúu ñuu iya kúu Rey Kanuu ma.
36 Ni a ko jin kaꞌan ni ja maa xini ni a te jin saꞌa ni,
vaa masu kuu jin ndasaꞌa kuijin ni xi jin ndasaꞌa tnuu ni ni‑in ixi xini ni a.
37 Kovaa suꞌva in‑ni ja jin kaꞌan ni:
nú saa te jin kaꞌan ni “saa”,
te nú ñaꞌa te jin kaꞌan ni “ñaꞌa”,
vaa nuna jin skaa‑ka ni ja jin kaꞌan ni ma,
ja uꞌvi ko kuu i.
Ni kaxtnuꞌu Jesús ma sukan jin kutoo o ñayii ñatuu ka kunimani nuu o ma
(Lc 6:27-28, 32-36)
38 ’Suni ni ka jinisoꞌo ni ja saꞌa ni ka yo kaꞌan i:
“Nuna xtnakueꞌe ñayii ma nduchinuu ni ma,
te suni ndaxtnakueꞌe ni nduchinuu i ma.
Nuna keneꞌe i nuꞌu ni ma,
te suni ndakeneꞌe ni nuꞌu i ma.”
Te nú sukan ma,
chi ja ni ka yo saꞌa ñaꞌa in‑ka ñayii ma,
te suni sukan ni ka yo ndasaꞌa tna ni i ma.
39 Kovaa saña chi káꞌan sa,
nú na in kúni ja saꞌa ñaꞌa i ja uꞌvi,
máko sunkani ni i,
te ko kuu maa i.
Te nú na in ni kani yikinuu ni ichi kuaꞌa ma,
kuaꞌa ni tnuꞌu,
te káni maa i in‑ka yikinuu ni ma.
40 Nú na in kúni ja kanaa i jiꞌin ni te xtandee i suꞌnu ni ma,
suni kuaꞌa tna ni suꞌnu kaꞌnu ndii ni ma.
41 Nú na in xtetuu ñaꞌa nawa kondiso ni te kiꞌin jika ni jiꞌin i,
suꞌva uu jichi jika‑ka kiꞌin ni jiꞌin i.
42 Nú na in jikan,
te kuaꞌa ni nawa jikan i ma.
Te nú na in jikan nuu,
te máko kaꞌan ni ja ma kuanuu ni.
43 ’Ni ka jinisoꞌo ni ja saꞌa ni ka yo kaꞌan i ma:
“Kutoo ni tnaꞌa ni ma,
te saxiko ni nuu ñayii kúni uꞌvi nuu ni ma.”
44 Kovaa saña chi káꞌan sa:
Jin kutoo ni ñayii ka kuni uꞌvi nuu ni ma,
te jin kaꞌan vaꞌa jin kaꞌan vii ni ja jin kuu ñayii ka kaꞌan uꞌvi ja jin kuu ni ma,
te jin ko saꞌa ni ja vaꞌa ja jin kuu ñayii ka saxiko ñaꞌa ma,
te jin kakan‑taꞌvi ni ja jin kuu ñayii ka nduku ja jin saꞌa ñaꞌa i ja uꞌvi ma,
45 sukan‑vaꞌa jin ko kuu ni saꞌya Yuva o iya iyo onde andivi ma.
Vaa maa ya chi saꞌa ya ja kána kandii ma nuu ka iyo ñayii ka saꞌa ja vaꞌa ma,
jiꞌin nuu ka iyo ñayii ka saꞌa ja uꞌvi ma,
te suni saꞌa ya ja kúun savi nuu ka iyo ñayii ka saꞌa ja uꞌvi ma jiꞌin nuu ka iyo ñayii ka saꞌa ja vaꞌa ma.
46 Vaa nú ka kutoo ni yika‑ni ñayii ka kutoo ñaꞌa ma,
¿nawa ka ndetu ni ja jin kutaꞌvi ni ja taa Suꞌsi ma?
Vaa sukan kuiti‑ni tna ka saꞌa ñayii ka saꞌa ja uꞌvi ma.
47 Te nú ka waꞌa ni nchuxi nani ñayii ni ka nduu jiꞌin ni saꞌya Suꞌsi ma,
¿nawa kúu ja ka saꞌa‑ka ni?
¿Masu sukan ka saꞌa tna ñayii ñatuu ka jini Suꞌsi ma,
ja vivii ka kuu i jiꞌin ñayii ka ketnaꞌa ini jiꞌin i ma‑ni?
48 Chukan kúu ja ndijin ja ni ka nduu ni saꞌya Suꞌsi ma,
suꞌva jin kuꞌun ini ni ja ndimaa ja vaꞌa ja vii jin ko saꞌa ni,
sukan saꞌa Yuva o iya iyo onde andivi ma ja ndimaa ja vaꞌa ja vii saꞌa ya ma ―kúu ya jiñaꞌa ya.