Tnuꞌu vii tnuꞌu vaꞌa Jesucristo ma sukan ni kaxtnuꞌu tee ni yo nani Lucas ma
Ni kaxtnuꞌu tee kúu Lucas ma naxe ni saꞌa de, saa ni tee de tnuꞌu yaꞌa
1
Kuaꞌa tee,
ka kuni de ja jin tee de sukan ni kuu neꞌun ndaka sa a,
2 sukan ni ka kaxtnuꞌu tee ni ka jini onde xinañuꞌu ma,
tee ni ka kucargu ja jin kaxtnuꞌu de tnuꞌu vii tnuꞌu vaꞌa ma.
3 Saña tna,
ja ni ndanduku vii,
ni ndanduku vaꞌa sa sukan ni yo kuu onde xinañuꞌu ma,
te ni jani ini sa ja vaꞌa‑ni ko kuu,
nuna tee sa tnuꞌu yaꞌa nuu ni,
Teófilo,
vaa in tee kanuu xeen kúu ni.
Te káxtnuꞌu sa sukan ni kejaꞌa sukan ni jinu ma,
4 sukan‑vaꞌa jakuꞌni vaꞌa ini ni ja ndaa ma,
tnaꞌa ja ni ka kaxtnuꞌu i nuu ni ma.
Ni kaxtnuꞌu in ángel ja kâku Juan tee skuandute ñayii ma
5 Onde kivi nuu ni yo kuu Herodes ma rey ñuu Judea ma,
ni iyo in tee kúu sutu nani de Zacarías,
saꞌya tata tee kúu Abías ma.
Te ñasiꞌi de ma,
nani ña Elisabet,
saꞌya tata tee kúu Aarón ma.
6 Te nduu de ka iyo vaꞌa nuu Suꞌsi ma,
te ni ka yo kandija de ja ni yo tatnuni ya ma,
te ñatuu na kuechi de iyo nuu Suꞌsi ma.
7 Kovaa ñatuu na saꞌya de,
vaa Elisabet ma,
ñatuu kúu koo saꞌya ña,
te vitna ja nduu ña jiꞌin de jâ ni ka kuu nijaꞌnu.
8 In kivi ja ndaka sutu ka ndikin tnaꞌa jiꞌin Zacarías ma,
ni ndaniꞌi ja jin kunukuechi de nuu Suꞌsi ma,
9 sukan ve koo sutu ma ka saꞌa de ma,
te ni ndaniꞌi ja maa Zacarías ma,
ni kivi ini veñuꞌu kaꞌnu Iya Tátnuni ma,
sukan‑vaꞌa kaꞌmi de ja jáxiko asi nuu ya ma.
10 Nani kayu ja jáxiko asi ma,
te ndaka ñayii ka iyo keꞌe ma,
ka jikan‑taꞌvi i nuu Suꞌsi ma.
11 Sani te ni kenda in ángel ni tetniñu Iya Tátnuni ma nuu Zacarías ma.
Núkuiñi i xiñi kuaꞌa altar nuu kayu ja jáxiko asi ma.
12 Te ja ni jini Zacarías ma ángel ma,
ñatuu niꞌi ini de nawa saꞌa de,
te ni yuꞌu xeen de.
13 Kovaa ángel ma,
jiñaꞌa i:
―‍Zacarías,
má koyuꞌu ni,
vaa Suꞌsi ma chi ni jinisoꞌo ya ja jikan‑taꞌvi ni a.
Koo in saꞌya ni jiꞌin ñasiꞌi ni ma,
te xnani ni i Juan.
14 Te koo sii ini xeen ni,
te kuaꞌa ñayii,
jin koo sii ini i ja kâku i ma,
15 vaa saꞌya ni ma,
in tee kanuu ko kuu de nuu Suꞌsi ma.
Másu ko koꞌo de ndixi,
te onde nuu ñatuu kâku‑ka de ma,
te jâ koo Xtumani Ndios ma jiꞌin de.
16 Te saꞌa de ja kuaꞌa ñayii ñuu Israel ya,
jin ndakokuiñi i,
te jin ndandikin i Suꞌsi Iya Tátnuni ma.
17 Te Juan ma koxtnuu nuu Iya Tátnuni ma kenda de,
te konevaꞌa de tnuꞌu ndee tnuꞌu ndatnu.
Sukan ni yo kuu Elías ma,
tee ni yo ndakaxtnuꞌu tnuꞌu ni yo waꞌa Suꞌsi ma,
sukan ko kuu de,
sukan‑vaꞌa jin ndakaꞌan‑mani tnaꞌa ñayii ma jiꞌin saꞌya i ma,
te sukan‑vaꞌa ñayii ñatuu ka kandija Suꞌsi ma,
jin kutuꞌva i ja jin kandija i ya.
Te satuꞌva de in ñuu koo tuꞌva,
sukan‑vaꞌa jin kuan‑taꞌvi i Iya Tátnuni ma ―‍kúu i jiñaꞌa i.
18 Zacarías ma,
ni jikan‑tnuꞌu de ángel ma:
―‍¿Naxe kukanu ini sa ja káꞌan ni a?
Vaa saña chi in tee nijaꞌnu kúu sa,
te suni ñasiꞌi tna sa ma ―‍kúu de jiñaꞌa de.
19 Ángel ma,
ni ndakoneꞌe i:
―‍Saña kúu ángel Gabriel ma,
ja iyo sa nuu Suꞌsi ma,
te ni tetniñu ñaꞌa ya ja vee sa kaꞌan sa nuu ni a,
te káxtnuꞌu sa tnuꞌu vii tnuꞌu vaꞌa ya a.
20 Kovaa vitna ja ñatuu ni kandija ni ja káꞌan sa a,
kendoo ñiꞌi ni,
te ma kuu‑ka kaꞌan ni onde kenda kivi ko kuu sukan ―‍kúu i jiñaꞌa i.
21 Nani ka iyo ñayii ma keꞌe ma,
ka ndetu i Zacarías ma,
te ka jikan‑tnuꞌu tnaꞌa i navaꞌa kúkuee xeen de ja ndee de veñuꞌu a.
22 Te nuu ni ndee de ma,
masu nde kuu‑ka kaꞌan de.
Saa ni ka jinitnuni ñayii ma ja ni iyo ja ni jininuu de ini veñuꞌu ma,
vaa seña‑nka ni saꞌa de.
Te sukan‑nka ni yo kuu de,
ja ñatuu ni yo kuu kaꞌan‑ka de.
23 Sani te nuu ni jinu kivi ni jinukuechi de ma,
Zacarías ma,
kuan noꞌo de veꞌe de ma.
24 Te ñasiꞌi de ma,
ni niꞌi saꞌya ña,
te uꞌun yoo masu ni yo kee‑ka ña veꞌe ña ma.
Te jani ini ña:
25 “Maa Iya Tátnuni ma ni saꞌa saꞌa vitna,
sukan‑vaꞌa ñayii ma,
máko jin saxiko‑ka ñaꞌa i.”
Ni kaxtnuꞌu in ángel ja kâku Jesús ma
26 Nuu iñu yoo ma,
Suꞌsi ma,
ni tetniñu ya ángel Gabriel ma in ñuu Galilea ma nani i Nazaret,
Un ángel anuncia el nacimiento de Jesús (Lucas 1.26-38)
27 te ni jaꞌan i nuu iyo in suchi jaa nani i María.
Suchi yaꞌa,
jâ ni ka kendoo i ja jin tnandaꞌa i jiꞌin suchi nani José ma,
ja kúu i saꞌya tata tee ni yo kuu rey David ma.
28 Te ángel ma,
ni kivi i nuu iyo suchi jaa ma,
te jiñaꞌa i:
―‍¡Chíndee ñaꞌa Suꞌsi ma,
vaa roꞌo,
ni saꞌa ñaꞌa Suꞌsi ma ja vaꞌa!
Maa Iya Tátnuni ma iyo jiꞌin ro ―‍kúu i jiñaꞌa i.
29 María ma,
ñatuu niꞌi ini i nawa saꞌa i,
te ni jikan‑tnuꞌu i nawa kúni kaꞌan tnuꞌu yaꞌa.
30 Te ángel ma,
jiñaꞌa i:
―‍María,
má koyuꞌu ro,
vaa roꞌo saꞌa ja kúsii ini Suꞌsi ma.
31 Vitna te niꞌi saꞌya ro,
te koo in saꞌya ro,
te xnani ro i Jesús.
32 Ko kuu i in iya kanuu,
te konani ya Saꞌya Suꞌsi onde sukun ma.
Te Suꞌsi Iya Tátnuni ma,
saꞌa ya ja ko kuu saꞌya ro ma in rey sukan ni yo kuu tee janaꞌa ni yo nani David ma,
33 sukan‑vaꞌa ko tatnuni ya ni‑kani ni‑jika ñuu Israel ya.
Te ja tatnuni ya ma masu naa ―‍kúu i jiñaꞌa i.
34 María ma,
ni jikan‑tnuꞌu i ángel ma:
―‍¿Naxe ko kuu ja káꞌan ni a,
te vitna ja masu na yii sa iyo?
―‍kúu i jiñaꞌa i.
35 Te ángel ma,
ni ndakoneꞌe i:
―‍Maa Xtumani Ndios ma kii,
te kuatundiꞌya ñaꞌa ya,
te tnuꞌu ndee tnuꞌu ndatnu maa Suꞌsi onde sukun ma koo jiꞌin ro,
te kasi ndee kasi ndoso ñaꞌa ya.
Te chukan kúu ja suchi kâku ma,
konani i Iya Ii,
Saꞌya Suꞌsi ma.
36 Suni tnaꞌa ro Elisabet ma,
koo in saꞌya ña,
visi ñaꞌa nijaꞌnu kúu ña,
ñaꞌa ni ka yo kaꞌan i ja masu kuu koo saꞌya ña ma.
Jâ iyo iñu yoo ja ñuꞌu saꞌya ña ma.
37 Vaa Suꞌsi ma,
masu nawa kúu ja ma kuu saꞌa ya ―‍kúu i jiñaꞌa i.
38 Sani te María ma,
jiñaꞌa i:
―‍Saña chi suchi iyo nuu ndaꞌa maa Iya Tátnuni ma kúu sa.
Maa Suꞌsi ma saꞌa sukan káꞌan ni a ―‍kúu i jiñaꞌa i.
Sani te ángel ma,
kuan noꞌo i.
María ma, ni jan koto i Elisabet ma
39 Neꞌun kivi yukan María ma,
kuaꞌan i ñuu iyo ichi yuku ma,
ñuu Judea ma.
40 Te ni kivi i veꞌe Zacarías ma,
te ni waꞌa i nchuxi Elisabet ma.
41 Nuu ni jinisoꞌo Elisabet ma María ma,
lulu ñunee chii ña ma,
ni kanda i,
te maa ña ni kaꞌan tnuꞌu ni waꞌa Xtumani Ndios ma.
42 Te ni kaꞌan niniꞌi ña,
jiñaꞌa ña:
―‍¡Roꞌo,
ni skutaꞌvi ñaꞌa Suꞌsi ma ja vaꞌa ja vii,
sana ndaka ñaꞌa ma!
¡Te ja vaꞌa ja vii kúu saꞌya ro a!
43 ¿Na in kúu ruꞌu ya,
ja ki koto ñaꞌa siꞌi iya tátnuni nuu ri ma?
44 Vaa nuu ni jinisoꞌo kunu ri ja ni kaꞌan ro ma,
lulu ri a,
ni kanda i ja kusii ini i onde chii ri a.
45 ¡Ja vavaꞌa ko kuu roꞌo,
vaa ni kandija ro ja ni kaꞌan Iya Tátnuni ma te ni kandija ro ja ko kuu sukan kúni ya ma!
―‍kúu ña jiñaꞌa ña.
46 María ma,
jiñaꞌa i:
―Ini anua sa a ndáchiñuꞌu ja saꞌa Iya Tátnuni ma,
47 te ini anua sa a kúsii ini nuu iya saꞌa ja ndániꞌi taꞌvi sa a,
48 vaa Suꞌsi ma,
ni yo ndeꞌya ñaꞌa ya saña,
in suchi ndaꞌvi jinukuechi nuu ya,
te onde vitna ndimaa jin ko xnani ñaꞌa i ja vavaꞌa kúu sa nuu Suꞌsi ma,
49 vaa iya kuu saꞌa ndaka ma,
ni saꞌa ñaꞌa ya ja vii ja vaꞌa.
¡Iya ii kúu ya!
50 Suꞌsi ma,
ndimaa kúndaꞌvi ini ya ñayii ka yuꞌu nasa yukan,
te jin ko saꞌa i in ja ñatuu játna ini ya ma.
51 Ni saꞌa ya jiꞌin tnuꞌu ndee tnuꞌu ndatnu ya ma ja jin kuitenuu ndaka ñayii ka jani ini ja maa i ka kuu‑ka ma.
52 Ni xtandiyo ya nuu ka nukoo rey ma,
te ni waꞌa ya jayiñuꞌu ñayii ka ndakunitnuni ja ka jiniñuꞌu i Suꞌsi ma.
53 Ñayii ni ka yo kokon,
ni ka yo yichi i ma,
ni ka ndaniꞌi,
ni ka ndatnaꞌa i ja jin ko kaa jin ko koꞌo i ma,
te xiku ma,
ni ndasandaꞌvi ya i.
54 Ni chindee ya ñayii ñuu Israel ma,
ja ka jinukuechi i nuu ya ma.
Ñatuu ni ndunaa ya ja kúndaꞌvi ini ya i,
55 sukan ni skuiso ya nuu tnaꞌa o tee janaꞌa ma ja sukan ko kuu jiꞌin Abraham ma jiꞌin saꞌya tata de ki koo kuee‑ka ma
―‍kúu i jiñaꞌa i.
56 María ma,
ni kendoo i jiꞌin Elisabet ma uni yoo,
te saa kuan noꞌo i veꞌe i ma.
Sukan ni kuu ja ni kâku Juan tee skuandute ñayii ma
57 Nuu ni chitu kivi te ni kâku saꞌya Elisabet ma,
te in suchi yii kúu i.
58 Ndaka ñayii ka iyo yatni jiꞌin ña ma,
jiꞌin tnaꞌa ña ma,
ni jan koo i ni ka jan koto i ña,
vaa ni ka jini i ja Iya Tátnuni ma,
ni kundaꞌvi ini xeen ñaꞌa ya te ni saꞌa ñaꞌa ya ja vii ja vaꞌa.
59 Nuu una kii ma,
te ni jan koo ña jiꞌin i veñuꞌu ma ja jin chitnuni de i,
te ka kuni de ja jin xnani de i Zacarías,
sukan nani yuva i ma.
60 Kovaa siꞌi i ma,
jiñaꞌa ña:
―‍Ñaꞌa chi Juan konani i ―‍kúu ña jiñaꞌa ña.
61 Sani te ni ka ndakoneꞌe de:
―‍Masu na in tnaꞌa ni ma nani sukan ―‍ka kuu de ka jiñaꞌa de.
62 Sani te ka saꞌa de seña nuu yuva lulu ma,
naxe kúni de ja konani i.
63 Te yuva i ma,
ni jikan de in tutu,
sukan‑vaꞌa tee de,
te ni tee de ja Juan konani i.
Te ndaka de ni ka saꞌvi‑nka ini.
64 Te maa ora yukan‑ni,
sani te ni kuu ni ndakaꞌan Zacarías ma,
te ni kejaꞌa de ndachiñuꞌu de Suꞌsi ma.
65 Te ndaka ñayii ka iyo yatni ma,
ni ka saꞌvi‑nka ini i,
te ndaka ñuu ichi yuku ñuu Judea ma,
ka ndakaxtnuꞌu nuu tnaꞌa i sukan ni kuu ma.
66 Ndaka ñayii ka jinisoꞌo ma,
ka jikan‑tnuꞌu tnaꞌa i:
―‍¿Naxe ko kuu lulu yukan?
―‍ka kuu i ka kaꞌan i.
Vaa ja ndaa ja tnuꞌu ndee tnuꞌu ndatnu Iya Tátnuni ma iyo jiꞌin i.
Sukan ni ndachiñuꞌu Zacarías ma Suꞌsi ma
67 Zacarías ma,
yuva lulu ma,
iyo ndiꞌi iyo tuꞌu Xtumani Ndios ma jiꞌin de.
Ni ndakaxtnuꞌu de tnuꞌu ni waꞌa Suꞌsi ma,
te jiñaꞌa de:
68 ―¡Ja vaꞌa kúu Iya Tátnuni ma,
Suꞌsi ñuu Israel ya!
Vaa vee ya ja saꞌa ya ja kaku ñuu ya a nuu tnundoꞌo tnuneni ma.
69 Ni tetniñu ya in iya ndee iya ndatnu ja saꞌa ya ja jin kaku o.
Neꞌun saꞌya tata David ma tee ni yo jinukuechi nuu ya ma kenda ya.
70 Saꞌa ni skuiso ya onde xiꞌna‑ka ma,
te ni ka yo kaꞌan tee ni ka iyo vii ni ka iyo ndoo nuu Suꞌsi ma
te ni ka yo ndakaxtnuꞌu de tnuꞌu ni yo waꞌa ya ma,
71 ja saꞌa ya ja jin kaku o nuu ñayii ka kuni uꞌvi nuu o ma
jiꞌin ndaka ñayii ka ndakiti ini nuu o ma.
72 Ja kundaꞌvi ini ya tnaꞌa o tee janaꞌa ma,
te ma ndunaa ñaꞌa ya,
vaa saꞌa ñaꞌa ya sukan ni skuiso ya ma.
73 Te chaꞌa kúu ja ni skuiso ya nuu yuva o Abraham ma,
74 ja saꞌa ya ja jin kaku o nuu ñayii ka kuni uꞌvi nuu o ma,
sukan‑vaꞌa jin kunukuechi o nuu ya,
te masu nawa jin koyuꞌu o.
75 Te ja koo o nuu ya ma,
koo ndaa koo ndija o,
te saꞌa o ja vaꞌa ndaka kivi koteku o ma.
76 Te roꞌo,
saꞌya maa ri,
tee ndakaxtnuꞌu tnuꞌu ni waꞌa Suꞌsi onde sukun ma konani ro,
vaa koxtnuu ro nuu Iya Tátnuni ma,
satuꞌva ro ichi ya ma,
77 sukan‑vaꞌa kaxtnuꞌu ro nuu ñuu ya a ja Suꞌsi ma,
sakanu ini ya kuechi ñayii ma,
te jin ndaniꞌi taꞌvi i.
78 Vaa Suꞌsi o ma,
iya ndaꞌvi xeen ini kúu ya,
te onde sukun ma kii iya saꞌa ja jin kejaꞌa jaa o naxe jin ko saꞌa jin ko kuu o,
79 sukan‑vaꞌa ndaxtnuu ya ñuꞌu nuu ñayii ka iyo nuu nee‑ka ma,
nuu ka yuꞌu ñayii ma ja jin kûu i ma,
te skaka ñaꞌa ya ichi ñatuu na in kánaa ma
―‍kúu de káꞌan de.
80 Te suchi luluu ma,
ve kuaꞌnu i,
te ve kundee ve kundatnu ini anua i ma,
te ni yo iyo i ichi nuu masu nawa iyo kuiti ma onde kivi ni kenda i nuu ñayii ñuu Israel ma.